Phản hồi việc được nhận giải, Ishiguro nói: “Đây là vinh dự to lớn, chủ yếu vì nó có nghĩa là tôi đã tiếp bước những tác gia vĩ đại đã từng sống. Đây là một sự thừa nhận tuyệt vời. Thế giới đang ở vào một thời điểm đầy bất định, và tôi hy vọng rằng tất cả các giải Nobel sẽ là sức mạnh để đạt được một cái gì đó tích cực cho cái thế giới đang hiện hữu…”

Kazuo Ishiguro sinh ngày 8 tháng 11 năm 1954 tại Nagasaki, Nhật Bản. Mẹ ông là Shizuko, còn cha là Shizuo Ishiguro, một nhà nghiên cứu hải dương học. Năm 1960, gia đình ông chuyển đến Guildford, Surrey, Vương Quốc Anh. Tại đó, cha ông tiếp tục làm công tác nghiên cứu ở Viện Hải Dương Học Quốc Gia. Kazuo bắt đầu theo học tiểu học, sau đó học tại Trường Ngữ Pháp Tỉnh Woking ở Surrey. Sau khi tốt nghiệp bậc phổ thông, Ishiguro du hành qua Mỹ và Canada. Ông viết nhật ký du hành và gửi vào các trung tâm ghi băng.

Năm 1974, Ishiguro bắt đầu học tại ĐH Kent ở Canterbury. Năm 1978, ông tốt nghiệp trường này với chuyên ngành tiếng Anh và Triết Học. Sau một năm viết truyện giả tưởng, ông theo học tại ĐH East Anglia. Tại đây, ông làm bạn với Malcolm Bradbury và Angela Carter. Năm 1980, ông nhận bằng thạc sỹ về sáng tác văn học. Đề tài luận văn thạc sỹ sau đó trở thành ý tưởng cho cuốn tiểu thuyết đầu tay A Pale View of Hills (tạm dịch: Những quả đồi mờ mịt) công bố năm 1982.

Năm 1982, Kazuo Ishiguro trở thành công dân Anh Quốc.

Kazuo Ishiguro

Ishiguro là một trong những tác gia có ảnh hưởng nhất trong văn học viết bằng tiếng Anh. Ông từng 4 lần được đề cử giải Man Booker, và đến năm 1989 thì được nhận giải cho tiểu thuyết The Remains of the Day (tạm dịch: Những gì còn lại của ngày). Năm 2005, tiểu thuyết Never Let Me Go (Đừng bao giờ để tôi đi) được tạp chí Time xếp loại hay nhất năm và được đưa vào danh sách 100 tiểu thuyết tiếng Anh hay nhất của giai đoạn 1923 – 2005. Năm 2015, Ishiguro công bố tiểu thuyết thứ 7 The Buried Giant (Kẻ khổng lồ bị chôn).

Năm 2008, The Times xếp Ishiguro ở vị trí thứ 32 trong danh sách 50 nhà văn Anh lớn nhất kể từ 1945.

Các tiểu thuyết của Kazuo Ishiguro là giả tưởng nhưng thường lấy bối cảnh trong quá khứ. Never Let Me Go lấy bối cảnh những năm 1980 và 1990, nhưng câu chuyện diễn ra “trong một thế giới song song và rất giống thế giới của chúng ta”. Cuốn The Unconsoled (tạm dịch: Không thể nào nguôi) lấy bối cảnh ở một thành phố vô danh tại Trung Âu. Câu chuyện của The Remains of the Day thì diễn ra tại một ngôi nhà ở miền quê của một vị quý tộc Anh từ trước đến sau Thế Chiến II.

An Artist of the Floating World (Một nghệ sỹ của thế giới nổi) nói về câu chuyện ở một thành phố vô danh tại Nhật Bản vào thời kỳ sau khi Nhật đầu hàng Đồng Minh năm 1945. Người kể chuyện là người tham gia Thế Chiến II. Ông thấy mình bị giới trẻ khinh bỉ và kết tội, nên buộc phải lên tiếng chống lại quan điểm của thế hệ mới thể hiện qua đứa cháu. Ishiguro giải thích về việc chọn khoảng thời gian này như sau: “Tôi cố gắng lưu tâm đến những câu chuyện trước và sau chiến tranh, vì tôi quan tâm đến những thử thách đối với các giá trị và lý tưởng sống, và con người phải đối mặt với thực tế là lý tưởng của họ không hoàn toàn là thứ họ từng nghĩ, và nó sẽ bị thử thách.”

Mọi tiểu thuyết của Ishiguro (trừ The Buried Giant) đều được kể bởi ngôi thứ nhất, và người kể chuyện thường là người thất bại trong cuộc sống. Thủ pháp của Ishiguro là cho phép các nhân vật này “vô tình” bộc lộ hết những bất hạnh trong khi kể chuyện. Bằng cách đó, ông làm cho người đọc xúc động và chuyển sang thông cảm với “người kể chuyện”. Một khía cạnh khác trong các tiểu thuyết của ông là chúng không hề đưa ra khả năng giải quyết các vấn đề của cuộc sống được nêu ra trong câu chuyện, nghĩa là câu chuyện kết thúc trong bi thảm. Ishiguro cho biết Fyodor Dostoyevsky và Marcel Proust đã ảnh hưởng trực tiếp đến ông.

Mặc dù là giả tưởng, nhưng các tiểu thuyết của Ishiguro đã gióng lên những hồi chuông cảnh báo về sự suy thoái nhân tính của con người hiện đại, và đây là công lao lớn của ông.

Mặc dù sống ở Anh, học trường học Anh và viết văn bằng tiếng Anh, Ishiguro vẫn luôn coi mình là người Nhật. Hai tiểu thuyết đầu tiên của ông lấy bối cảnh ở Nhật. Ông cũng nói rõ là phong cách viết văn của người Nhật ít nhiều ảnh hưởng đến ông. Trong bài trả lời phỏng vấn về việc được trao giải Nobel, ông nói: “Trong toàn bộ sự nghiệp của tôi, tôi luôn nói rằng, mặc dù tôi lớn lên ở đất nước này và được dạy dỗ ở đất nước này, nhưng phần chủ yếu trong cách tôi nhìn thế giới, trong cách tiếp cận của tôi đối với nghệ thuật, là mang phong cách Nhật, vì tôi được nuôi lớn bởi cha mẹ Nhật, nói tiếng Nhật… Tôi luôn nhìn thế giới thông qua những con mắt của cha mẹ mình.”

Về đời tư: Năm 1986, Ishiguro cưới Lorna MacDougall, một người hoạt động xã hội. Họ gặp nhau trong một hoạt động từ thiện ở Notting Hill, nơi Ishiguro làm công việc của một người sắp xếp nội thất. Họ sống ở London cùng con gái Naomi.

NGUYỄN TRẦN SÂM/daohieu.wordpress.com